نووسینی: د. عه‌بدولڕه‌حمان شوعه‌یری مه‌نزور- مه‌غریب وه‌رگێڕانی: د. سالار تاوگۆزی ئه‌م په‌یپه‌ره ده‌یه‌وێت هه‌وڵێك بۆ پێناسه‌كردن و شیكردنه‌وه‌ی چه‌مكی ئایین و دەستەبژێر (نُخبة)ی ئایینی له ئه‌ده‌بیاتی سه‌ره‌كیی كۆمه‌ڵناسیی ئاییندا بدات. ده‌توانرێت جه‌خت له‌وه بكرێته‌وه كه (ئایین) و (دەستەبژێری ئایینی) پێكه‌وه پردی په‌یوه‌ندیی میتۆدۆلۆژی و زاراوه‌یی پێكده‌هێنن و گشت چه‌مكه تیۆرییه
زیرەك ئەحمەد ڕەحمان مرۆڤ هەر لە دێرزەمانەوە ئاشنایە بە پۆشاك و داپۆشی جەستەی، هەم بە مەبەستی پاراستنی فیزیکی، هەم وەك پاراستنی تایبەتمەندی. ئیتر جلوبەرگ و پۆشاك هەرچییەکی کەوا جەستەی مرۆڤ دادەپۆشێت بە مانا گشتییەکی[1]. ڕەنگە لە کۆندا و جلوبەرگ تەنیا ئەم دوو مەبەستەی سەرەوەی پێكا بێت. بەڵام دواجار لەگەڵ پێشکەوتنی
د. نەوزاد ئەحمەد ئەسوەد ناساندنی زاراوەکە سۆسیۆلۆژیای ئایین Sociology of Religion بەشێكە لە كۆمەڵناسی كە پەیوەندییەكی راستەوخۆی بە سۆسیۆلۆژیای مەعریفەوە هەیە، لە رووی كۆمەڵایەتییەوە لە ئایینەكان دەكۆڵێتەوە، ئەم زانستە دیاردەی ئایینی دەگەڕێنێتەوە بۆ بنەما كۆمەڵایەتییەكەی، بەو پێیەی ئایین دیاردەیەكی كۆمەڵایەتییە و لەنێو كۆمەڵگەدا هەڵدەقوڵێ، دامەزراوە ئاینییەكانیش بەشێكن لە كۆمەڵگە. یەكێك
د.فاروق عه‌بدول په‌یوه‌ندی نێوان ئایین و كۆمه‌ڵگە په‌یوه‌ندییه‌كی تایبه‌ت و فره ڕه‌هه‌نده، ئه‌م په‌یوه‌ندییه مه‌حكومه به چه‌ندین پێوه‌ر و بنه‌ما كه هه‌ریه‌كه‌یان ڕۆڵ و كاریگه‌ی به‌هێزی هه‌یه له ئاڕاسته‌كردنی ئه‌وی دیكه‌دا، جۆری كاریگەرییه‌كه‌ش به‌پێی سروشتی كۆمه‌ڵگە و ئایینه‌كان ده‌گۆڕێت، له هه‌ندێك كۆمه‌ڵگەدا ئایین پانتاییه‌كی فراوانی داگیر كردووه و كاریگه‌رییه‌كه‌ی له
ئایینناسی، وەرزنامەیەكە گرنگی بە ڕەهەندە جیاوازەكانی ئایینناسی دەدات، سەنتەری لێكۆڵینەوەی ئایندەیی دەریدەكات. ژمارە (10)ی وەرزنامەی ئایینناسی ئەم بابەتانە لەخۆدەگرێت: ♦ سەروتار ئایین و کۆنترۆڵی كۆمه‌ڵایه‌تی…………………………………………………د.فاروق عه‌بدول ♦ توێژینەوە كۆمەڵناسیی ئایین چەمك و سەرهەڵدان………..د. نەوزاد ئەحمەد ئەسوەد سیماکانی ڕەوتە دینییەکانی هەرێمی کوردستان، هۆکار و کاریگەرییەکان……. زیرەك ئەحمەد رەحمان ♦ وەرگێڕان ئایین
(Kemalizm) ئامادەکردنى: تورکیاناسی کەمالیزم ئاماژەیە بۆ ئایدۆلۆژیایەک، کە جەخت لە سەر ئەو بنەمایانە دەکاتەوە، کە لەلایەن مستەفا کەمال ئەتاتورک (Mustafa Kemal Atatürk)ی دامەزرێنەری کۆماری تورکیاو یەکهەم سەرۆککۆماری ئەو وڵاتەوە (١٩٢٣-١٩٣٧) دانراون. ئەم ئایدۆلۆژیایە لە سییەکانی سەدەی ڕابردووەوە لە ناو خەڵکی تورکیادا بڵاوبووەوەو ئەتاتورک‌و دارودەستەکەی سەرجەم ئامڕازە ڕێگەپێدراوو ڕێگەپێنەدراوەکانیان بۆ بڵاوکردنەوەو
د. دیلان سەلام حەمەفەرەج؛ دکتۆرا لە ئەدەبی کوردیدا ناسنامەی کتێب ناوی کتیب: داگیرکردنی تاریکی نوسەر: بەختیار علی جۆری کتێب: ڕۆمان ژمارەی لاپەڕە: (٧٢٢) چاپخانە: چاپخانەی ڕەهەند ساڵی بڵاوکردنەوە: (٢٠٢٠) بەرایی “داگیرکردنی تاریکی” یەکێکە لە بەرهەمەکانی ڕۆماننوسی دیاری کورد؛ “بەختیار عەلی”، ئەم بەرهەمە لە ساڵی (٢٠٢٠)دا بڵاوکراوەتەوە، ڕۆمانەکە لە (٧٢٢) لاپەڕەدا
چاوپێکەوتن: تورکیاناسی لە کاتێکدا دەیان دەزگای میدیایی هەرێمی‌و نێودەوڵەتی لە بەرانبەر چرکاندنی وێنەیەک، کە کارەساتی جینۆسایدی گەلێکی بە جیهان ناساند، خەڵات و ڕیزلێنانیان پێبەخشیوە، کەچی لە وڵاتەکەی خۆیدا تەنانەت ڕێگەینەدراوە بە هەمان وێنە بەشداری “پێشانگەی پێشبڕکێی وێنەکانی جەنگ” بکات. لەلایەن گەل‌و هاوڵاتیانی هاوزمانیشیەوە وەک پێویست ناناسرێت. ڕەمەزان ئۆزتورک (Ramazan Öztürk)؛
(Türkiye Geneli Kayyum Algısı) ناوەندی بیرو توێژینەوەکانی سپێکتڕووم هاوس (Spectrumhouse Düşünce ve Araştırma Merkezi) وەرگێڕانی: توركیاناسی ناوەندی سپێکتڕووم هاوس، وەک ناوەندێکی تایبەت بە بیرو توێژینەوە لە تورکیادا، بایەخ بە بابەتە سیاسی‌و کۆمەڵایەتی‌و ئابوورییەکان دەدات. بەشێکی ناوەندەکە تایبەتە بە ئەنجامدانی ڕاپرسی بە شێوەی مەیدانی لە سەر بابەتە گرنگەكانی ڕۆژ. لەم ڕاپۆرتەیداو
نوسینی: دەیەر ئاکاڵ (DW Türkçe) وەرگێڕانی: حەمزە محەمەد ساڵح لە یادی سەد ساڵەی کۆماری تورکیادا مارکۆس درێسلەر، کە پسپۆڕێکی ئەڵمانییە، لە هەڵسەنگاندنی پەیوەندیی نێوان ئایین‌و سیاسەتدا بڕوای وایە، کە شێوەی عەلمانیەت گۆڕاوەو بەرخۆدان لە بەرانبەر ئەو ئاییندارییە سیاسییەی پارتی دادو گەشەپێدان (ئاکپارتی)دا سەپێنراوە. یەکێک لەو پرسە مشتومڕاوییانەی لە یادی سەد ساڵەی
Send this to a friend
English
كوردی
العربية