بەشی چوارەم د. سامان مستەفا ڕەشید پوختە ڕووخانی ئیمپراتۆرییەتی عوسمانی لە ساڵی (١٩١٨)و دامەزراندنی کۆماری تورکیا لە ساڵی (١٩٢٣)دا گۆڕانێکی ڕێشەیی قووڵی لە سەر ئاستی کارگێڕی، سیاسی، ئایینی، کۆمەڵایەتیو کولتووریی هێنایەکایەوە، گۆڕانێک کە بوو بە هۆی هەڵوەشاندنەوەی سەرلەبەری بنیاتی ئیداریو سیاسیو کولتووریی دێرینو درێژی عوسمانی. هەروەها گۆڕینی بنیاتی فرەکولتوورو فرەڕەنگو
بەختیار ئەحمەد ساڵح پوختە ئەم توێژینەوەیە شیکارییەکی گشتگیر بۆ کتێبی سووری تورکیا دەخاتەڕوو، کە بە فەرمی بە بەڵگەنامەی سیاسەتی ئاسایشی نیشتیمانی ((MGSB) Milli Güvenlik Siyaset Belgesi) ناسراوە. توێژینەوەکە لە سروشتی ئەو دەستوورە دەکۆڵێتەوە وەک بەڵگەنامەیەکی ستراتیژی، لە هەمان کاتدا نایاساییو نهێنی، کە بە قووڵی سیاسەتی ناوخۆو دەرەوەی تورکیا لەقاڵبدەدات. توێژینەوەکە
ئەحمەد سیروانی/ فەرزان چاڵشکان کاتێک گوێمان لە وشەی “قوبرس” دەبێت، بیرمان بە لای کۆمارێکی تورکیدا دەڕوات، کە تەنها لەلایەن کۆماری تورکیاوە دانیپێدانراوە. لە هەمان کاتدا “قوبرس” ئاماژەیە بۆ نیمچەدوورگەیەک لە “سێکس، سپیکردنەوەی پارەو بازرگانیی خوێندن”. دوای ئازادکردنی دوورگەی قوبرسو ڕاگەیاندنی سەربەخۆیی لە ساڵی (١٩٦٠)، کودەتای سەربازیی یۆنانییەکانی قوبرس دوورگەکەی دابەشکرد
هێژا دڵشاد پوخته ئەم توێژینەوەیە شیکردنەوەیەکی ورد پێشکەشدەکات بۆ گەشەسەندنەکانی ئەم دواییەی دەستپێکردنەوەى دیدارەکانی نێوان حکومەتى تورکیاو لایەنی کورد، بە ئامانجی هێنانەکایەی ئاشتییەکی هەتا سەرو بێدەنگکردنی چەکەکان لە نێوان سوپای تورکیاو گەریلاکانی پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە)دا. له پڕۆسهی ئهم جارەدا بە بەراورد بە چوار پڕۆسەی پێشووتر، بە ناوو فۆڕمی جیاوازەوە
د. فاروق عهبدول “نهوت بهرانبهر به ئاو”، ئهو چهمكەیە له چهند ڕۆژی ڕابردووەوە بووە بە جێی باسوخواسی میدیا لۆكاڵیو ناوچهییهكان، لە ناو پەرەسەندنی قەیرانە ژینگەییو ئابوورییەکان، داڕێژەرانی سیاسەت له بهغدادو ئهنقهره بیرۆکەیەکی نوێو تاڕادهیهك بوێرانەیان خستووەتەڕوو، کە تێیدا “نهوت و ئاو خرانه سهودایهكی ئابوورییانهوه”. ئهم بیرۆكهیه لە مانگی تشرینی یەکەمی
تورکیاناسی، گۆڤارێکی تایبەتمەندە بە توێژینەوەو شیکاری سیاسەت و ستراتیجی تورکیا لە سەرهەردوو ئاستی ناوخۆیی و دەرەکی بەگشتی و کاریگەری و لێکەوتەکانی لەسەر دۆزی کورد بەتایبەتی. ژمارە (9)ی وەرزنامەی توركیاناسی ئەم بابەتانە لەخۆدەگرێت: سەروتار – عێراقو توركیا؛ نەوت بهرانبهر به ئاو……………………………………………………………. د.فاروق عهبدول توێژینەوە – توركیاو كورد؛ ناڕوونیی فۆڕمێكی چارهسهری…………………………………………………….هێژا دڵشاد
هەورامان فەریق بزوتنەوەی سەوزی ئێران بە یەكێك لە گرنگترین ناڕەزایەتی و بزوتنەوە كۆمەڵایەتی و سیاسییەكانی مێژووی هاوچەرخی ئێران هەژمار دەكرێت. بزوتنەوەكە دوابەدوای ناڕەزایەتییەكان لە هەمبەر ئەنجامی هەڵبژاردنەكانی ساڵی 1388ی هەتاوی سەری هەڵدا. دروشمی ئەو بزوتنەوەیە لە سەرەتاوە بریتی بوو لە “كوا دەنگەكەم؟”. خۆنیشاندەران هەر ئەوكات داوای ژماردنەوەی دەنگەكانیان كرد و
[1] ئامادەکردنی: ئێرانناسی ئەوانەی لە بواری کوردناسی و ئێرانناسی کاریان کردووە، پشتیان بە سەفەرنامەکان وەک سەرچاوەی مێژووی و ئەتنوگرافی بەستووە. لەگەڵ شیرینی خوێندنەوەی ئەو کتێبگەلانە، ناوبەناو ئەگەر دێڕێک یاخود بەشێک پەیوەندی بە کورد و کوردستانەوە هەبووبێت ئەوا خەتێکمان بە ژێریدا کێشاوە و بوەتە جێگەی سەرنجمان. بەڵام کەمتر بینیبوومان کە کتێبێک
د. یاسین عزەم ژیاننامەی كەسیی و سیاسی موسەوی بەر لە شۆڕشی ساڵی 1979ی گەلانی ئێران میر حسێنی موسەوی خامنە، لە 2ی ئازاری 1942، لە شارۆچكەی خامنە، سەر بە پارێزگای ئازەربایجانی ڕۆژهەڵات لە خێزانێكی تورك زمان لەدایكبووە. باوكی كە ناوی میر ئیسماعیل موسەوییە لە شاری تەبرێز یەكێك لە بازرگانەكانی فرۆشتنی چا
وەرگێڕانی لە عەرەبییەوە: گۆران سەلام محەمەد/ خوێندکاری دکتۆرا بەرایی پرسی ئەتۆمی ئێران دەچێتە قۆناغێکی نوێی گرژی و ئاڵۆزییەوە، ئەمەش دوای دەنگدانی ئەم دواییەی ئەنجوومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان دێت بۆ هەڵنەگرتنی سزاکانی سەر ئێران، بەپێی مەرجەکانی دەنگدانەکە ئەگەر لەگەڵ تاران ڕێککەوتن نەکرێت لە ٢٧ی ئەیلوولی ٢٠٢٥دا سزا ئابوورییەکان دەسەپێندرێنەوە، هەروەها
Send this to a friend
English
كوردی
العربية