پ.د.ئاراس محەممەد ساڵح لەگەڵ هاتنى موسڵمانەکان بۆ کوردستان، وەک پێویستییەکى ئایینى ئیسلام مزگەوت بنیاتنراوە و لەناو مزگەوتەکانیشدا پرۆسەى خوێندنى سەرچاوەکانى ئایینى نوێ دەستی پێکردووە، چونکە بەبێ فێربوونى بنەما و فەرمانەکانى ئیسلام ناتوانرێت ئاییندارى بکرێت، هەرئەوەش پاڵنەرى یەکەمى دەستپێکى خوێندن بووە لە مێژووى ئیسلامیدا. لە کوردستاندا لەگەڵ فێربوونى ئایینى
د. سالار تاوگۆزی پێشه‌كی حوجره‌كانی نەریتی لە کوردستاندا مێژوویەکی کۆنیان هەیە، بە درێژایی ئەو مێژووە مەنهەجێکی خوێندن پەیڕەو کراوە کە لە شوێنێکەوە بۆ شوێنێک و لە سەردەمێکەوە بۆ سەردەمێکی دیکە جیاواز بووە، بەڵام بە شێوەیەکی گشتی مەنهەجی ئەو حوجرانە لە کۆنەوە تا ئەمڕۆ لە یەک نزیک بوون و ئێمە
د. عابد پشدەری پێشەكی كورد؛ یەكێكە لە گەلە دێرین و ڕەسەنەكانی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست، لەگەڵ ئەوەی بەدرێژایی مێژوو ڕووبەڕووی زۆرترین كۆژان و جەنگ و ماڵوێرانی بووەتەوە؛ كه‌چی هەرده‌م توانیویەتی بەرەنگاری ئاستەنگەكان ببێتەوە و پارێزگاری لە زمان و فەرهەنگ و كولتووری ڕەسەنی خۆی بكات. لەو چركە ساتەوەش كە ئیسلام گەیشتووەتە سنووری كوردستان؛
وەرگێڕانی: د. جەلیل عومەر عەلی سەرچاوە: ڕۆژنامەی شەرقول ئەوسەت (الشرق الاوسط) دادگای دەستووریی تورکیا (Anayasa Mahkemesi) زۆرێک لە دەسەڵاتەکانی ڕەجەب تەیب ئەردۆغان؛ سەرۆککۆماری ئەو وڵاتە هەڵدەوەشێنێتەوە. دادگای ناوبراو دەسەڵاتی دەرکردنی مەرسومی یاساکانی لە ئەردۆغان سەندووەتەوە، ئەمەش لەبەرئەوەی دەستوەردانە لە سەربەخۆیی دامەزراوەکانی دەوڵەت. ئەم بڕیارەی دادگایش یەکدەگرێتەوە لەگەڵ کۆتا هەموارەکانی دەستووردا،
کارزان دەلۆ پوختەی توێژینەوە کاری هاوبەشی ناوەندی توێژینەوە کوردییەکان (Kurdish Studies Center)و وەرزنامەی تورکیاناسی. ئەم پوختەیە بریتییە لە کۆکراوەی لێکۆڵینەوەیەکی وردی ناوەندی توێژینەوە کوردییەکان (Kurdish Studies Center) لە ئامەد، تایبەت بە یانەی ئامەدسپۆر (AmedSpor)و جیاکاریی نەتەوایەتی. ناوەندی توێژینەوە کوردییەکان (Kürt Çalışmaları Merkezi) ساڵی (٢٠١٩) بە هەوڵی کەسی لەلایەن ژمارەیەک چالاکوانی
نوسینی: د. ئازاد باریش وەرگێرانی: یاد نورسی ناوەندی بیر و توێژینەوەکانی سپێکڕووم هاوس SpectrumHouse Düşünce ve Araştırma Merkezi سەرەتا شەڕی ناوخۆی سوریا، کە زیاتر لە (١٣) ساڵە بە شێوەیەکی ڕاستەوخۆ یان ناڕاستەوخۆ کاریگەریی خۆی دەوەشێنێت، نەک تەنها لە سوریا، بەڵکو لە زۆرێک لە وڵاتانی جیهان، بە تایبەتی وڵاتانی دراوسێ‌و دەوروبەری،
دیرەن دۆغان (Diren Doğan) گۆڤاری کریتەر (Kriter Dergisi)، تەمموز/ ئابی (٢٠٢٤)، ساڵی نۆیەم، ژمارە (٩٢) وەرگێڕانی: سەرکۆ عەلی عەبدولقادر سەرەتا سەردانەکەی هاکان فیدان بۆ چین لە (٣-٥)ی حوزەیرانی (٢٠٢٤) پێویستە وەک هەنگاوێکی گرنگ بۆ بتەوکردنی پەیوەندییەکانی نێوان هەردوو وڵات سەیربکرێت. بۆ تورکیا زۆر جێی بایەخە کە لە زمانی خۆیەوە هەڵوێستی
وەرگێڕان‌و پوختکردنەوەی: تورکیاناسی کاری هاوبەشی ناوەندی توێژینەوەکانی ڕاوێست‌و وەرزنامەی تورکیاناسی ناوەندی توێژینەوەکانی ڕاوێست (Rawest Araştırmaları) ساڵی (٢٠١٨) لەلایەن ژمارەیەک ئەکادیمی‌و توێژەری بەئەزموونەوە لە بوارە جیاوازەکاندا لە ئامەد دامەزراوە. لەگەڵ توێژینەوەو ڕاپرسی دەربارەی بابەتە سیاسییەکانی پەیوەست بە باکووری کوردستان‌و ناوچەکەوە، چەندین چالاکیی پەیوەست بە هۆشیاریی سیاسی‌و پێوانەی ڕایگشتیی باکووری کوردستان ئەنجامداوە.
پاڵنەرو دەرهاویشتەکان بەختیار ئەحمەد ساڵح پوختە لێدوانە نوێیەکانی ڕەجەب تەیب ئەردۆغان؛ سەرۆککۆماری تورکیاو بەشار ئەسەد سەرۆکی سوریا، تایبەت بە ئاساییکردنەوەى پەیوندییەکانى نێوانیان ئاماژەیە بۆ سەرەتای سەردەمێکی نوێ لە ڕووی ئاساییکردنەوەی پەیوەندییەکانى نێوان ئەنقەرەو دیمەشقەوە، بە مەرجێک تورکیا لە ئایندەیەکی نزیکدا دەستبەرداری بوونی سەربازی‌و ئیداریی خۆی ببێت لە باکوورى سوریاو دیمەشقیش
حەمزە محەمەد ساڵح پوختە نەتەوەپەرستى یەکێک لە کاریگەرترین بزوتنەوە ئایدیۆلۆژییەکانی مێژووی مۆدێرنی تورکیا بووە. لە دوای کۆتاییهاتنی ئیمپڕاتۆریەتی عوسمانی، نەتەوەپەرستى ڕۆڵێکی بنەڕەتیی لە بونیادنانەوەی دەوڵەت‌و کۆمەڵگەی تورکیادا هەبووە. داڕمانی ئیمپڕاتۆریەت‌و دامەزراندنی کۆمارى نوێى تورکیا، ئایدۆلۆژیای نەتەوەپەرستی وەک ئامرازێکی گرنگ لە داڕشتنی شوناسی تورکیدا بەکارهێنراوە. لەم پڕۆسەیەدا نەتەوەپەرستى نەک هەر بووە
Send this to a friend
English
كوردی
العربية