توێژەر: تەحسین وسو عەبدوڵڵا بەرایی گرژییەکانی نێوان ئێران و ئازەربایجان بە تایبەتی لە دوای ململانێی ناگۆرنۆ و قەرەباخ لە ساڵی ٢٠٢٠ و هێرشی ٢٧ ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٣ بۆ سەر باڵیۆزخانەی ئازەربایجان لە تاران دۆخەکەی زیاتر پەرەپێدا. سەرۆکی ئازەربایجان، ئیلهام عەلیێڤ گومانی ئەوەی کرد کە هێرشەکە “کردەوەیەکی تیرۆریستی” بووە و داوای لێکۆڵینەوەی
هەردی مەهدی میکە پوختە دەوڵەتی هاوچەرخی ئێران، کە هەوڵەکانی دامەزراندنی سەرەتاکەی بەرهەمی جووڵانەوەی پاش بزووتنەوەی مەشروتییەت (وەک جووڵانەوەیەکی ڕۆشنگەریی) و لوتکەکەشی بەرهەمی کودەتا سیاسییەکەی سەیدزیائەدین و ڕەزاخان بوو، هەر لەو کاتەوە تا کۆماری ئیسلامیی ئێران و دۆخی هەنووکەیی، لەسەر هەرسێ ئاستی مێژوو و گێڕانەوەی ڕەسمی دەوڵەت (مێژوونووسان و نوخبەی سیاسی
توێژەر: ئازاد حاجی ئاقایی بەرایی ئێستا لە سەردەمی گلۆكالیزاسیون، بە پێچەوانەی ساڵانی پێشوو كە زۆرتر لەسەر لەناوچوونی سنوورەكان و گەشەسەندنی كولتوور و فەزایێكی یەكدەستی جیهانی پێداگری دەكرا، زۆرتر لەسەر كارتێكەرییە دوولایەنەكانی ڕەوتی بە جیهانیبوون و خۆجێییبوون پێداگری دەكرێت. دەرەنجامەكانی بە جیهانیبوون یان بە جیهانیكردن، سەرەڕای ئەوەی كاریگەری زۆریان لە نزیككردنەوەی
بارام مەجیدخان کەمینەی شیعە لە لوبنان ئەو گەرایە بوو کە دەستی ئێرانی لە ناوچەی ڕۆژهەڵاتی دەریای سپی ناوەڕاست کردەوە. ئێران میوانی ناوەختی ناوچەکە لە سەردەمی شای ئێران و لە نێوان ساڵەکانی ١٩٥٠ بۆ ١٩٦٠ هێدی و لەسەرخۆ توانی پەیوەندییەکانی خۆی لەگەڵ ئیسرائیل ئاسایی بکات. حەزەکانی شای ئێران بۆ پەیوەندی لەگەڵ
ژمارە (9)ی وەرزنامەی ئێرانناسی ئەم بابەتانە لەخۆدەگرێت: سەروتار – ئێران و ڕۆژهەڵاتی دەریای ناوەڕاست. بارام مەجیدخان توێژینەوە – گفتوگۆكانی ناو مەتبەخ و هێزی نەرم . ئازاد حاجی ئاقایی – سیاسەتی کولتووریی ئێران بەرامبەر کورد لەبەر ڕۆشنایی دەستوور، یاسا و گێڕانەوە ڕەسمییەكاندا. هەردی مەهدی میکە – فاکتەرە کاریگەرەکانی ناکۆکی نێوان ئێران و
ئیدریس سیوەیلی دیاریکردنی چوارچێوە و پێناسەیەکی دیاریکراو بۆ سەلەفییەت کە جێگەی ڕەزامەندی هەمووان بێت کارێکی سانا نییە، هەروەک لە کاتی قسەکردن لەسەر سەلەفییەت ڕووبەڕووی ئاڵنگارییەک دەبیتەوە کە دیاریکردنی سیما و خەسڵەتەکانی سەلەفیەتە، خودی سەلەفییەکانیش لەمەدا ناکۆکن و تەبا نین. ڕیشەی وشەکە لە ڕووی زمانەوانییەوە بریتییە لە (سلف) کە لە زمانی
عەبدولڕەحمان کەواکیبی بە لای هەندێک لە بیریار و نووسەرانەوە کەسایەتییەکی گەورەی نوێخواز و ڕیفۆرمخوازی ئیسلامییە؛ لەسەر هەمان هێڵی جەمالەدینی ئەفغانی و محەممەد عەبدە، هاوکات بەلای هەندێکی ترەوە کەواکیبی یەکێکە لە پێشڕەوانی بیری نەتەوەخوازیی عەرەبی‌و، هەندێکی تریش بە ماسۆنی و بەکرێگیراوی ڕۆژئاوای لە قەڵەم دەدەن. کەواکیبی لە ساڵی (1854ز)(1)، لە شاری
د. كازم عەلی تۆفیق ڕیفۆرم و نوێگەری بەشێکی گرنگی پێکهێنەری سرووشتی ژیانی مرۆڤە، دوورکەوتنەوە و پاشەکشە لێی بەرهەمەکەی بەجێمان و دواکەوتنی مرۆڤە لە دەوروبەرەکەی، چونکە نوێبوونە پرۆسەیەکی چەسپاوە و بەردەوام لە دەوروبەری مرۆڤدا بەدی دەکرێت، نموونەی نوێبوونەوەی شەو و ڕۆژ و بەردەوامی گۆڕانی وەرزەکانی ساڵ و … هتد، گەر مرۆڤ
ئامادەكردنی: ئایینناسی هه‌ر له سەرەتای هاتنی ئیسلامەوە چەندین ڕەوت و قوتابخانەی سیاسی و فیکری سەریان هەڵداوه، هه‌ندێكجار به شێوه‌یه‌كی ئاسایی پێكه‌وه هه‌ڵیانكردووه و هه‌ندێكجاریش ململانێ و به‌ریه‌كه‌وتنی توندی لێكه‌وتووەته‌وه، ته‌وه‌ری ئه‌مجاره‌ی وه‌رزنامه‌ی ئایینناسی قسه‌كردنه له‌سه‌ر هۆکاری سەرهەڵدانی ئه‌و گرووپ و ڕه‌وته ئایینیانه، یان هۆكاری ئەو گۆڕانکارییانه چین کە لای گرووپە
گفتوگۆی: ئایینناسی چۆلی فایەق، لەدایكبوی 1991 هەولێر. توێژەر لە بواری فكری ئایینی. 12 بەرهەمی چاپكراوی لە بواری فكری ئاینی و ئەدەبی كوردی هەیە لەم گفتوگۆیەدا، چۆلی فایەق نووسەر تیشك دەخاتە سەر دیدگای سەلەفییەت و سەلەفییەكانی كوردستان، دەڵێت “عەقڵییەتی سەلەفییەت چووەتە نێو ئیسلامی كۆمەڵایەتی لە كوردستان، ئەمەش بە جۆرێكە بیركردنەوەی سەلەفییانە
Send this to a friend
English
كوردی
العربية