هاوكار عه‌بدوڵڵا شێخ وه‌سان مه‌لا ئه‌فه‌ندی، یاخود مه‌لا فه‌ندی یه‌كێكه له زانا هه‌ره گه‌وره‌كانی كوردستان و عێراق، پایه و زانستی ئه‌م زانایه هێنده مه‌زنه ڕه‌نگه ئێمه له‌م نووسینه كه‌مه‌دا نه‌توانین حه‌قی خۆی پێ بده‌ین. له كاتی خۆی مزگه‌وت و حوجره‌كه‌ی بووه‌ته ناوه‌ندێكی زانستی جیهانی فێرخوازان له هه‌موو ناوچه‌كانی عێراق و
ئامادەكردنی: ئایینناسی هیچ كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی ته‌واو هارمۆنی و له‌یه‌كچوو له ئاستی جیهانیدا بوونی نییه، هه‌موو كۆمه‌ڵگه‌كان به‌پێی تایبه‌تمه‌ندی خۆیان چه‌ندین زمان و کولتوور و ئایینی جیاوازیان له‌خۆگرتووه، هه‌ڵبه‌ته بوونی جیاوازی دیارده‌یه‌كی ئاسایی سروشتییە، به‌ڵام ئه‌وه‌ی به‌رده‌وام جێیگه‌ی نیگه‌رانییه چۆنێتی ئیداره‌دانی ئه‌و جیاوازیانه‌یه، هه‌ڵبەت جیاوازییه‌كان هه‌رچۆنێك بن، نابێت بگەنه ئه‌وه‌ی لایه‌نێك، یان
گفتوگۆی: ئیدریس سیوەیلی لەم گفتوگۆیەدا، د. مەهدی قادر مامۆستا لە كۆلێجی زانستە ئیسلامییەكان، تیشك دەخاتە سەر پێكەوەژیان لە دیدی ئایینە جیاوازەكان و دەڵێت “تێڕوانینی ئایینەکان بۆ پێکەوەژیان جیاواز و ڕێژەییە”، دەربارەی گرنگی و میكانیزمی قوڵكردنەوەی پێكەوەژیان چەندین پێشنیار دەخاتەڕوو، ئاماژە بەوە دەكات كە پێویستە گرنگی بدرێت بە دەنگی نەرم و
نووسینی: كەریم نەبی وەرگێڕانی: عومەر ڕەشید لێبوردەیی بەرهەم و دەرەنجامی پێکەوەژیانە، ئەمەش دروست نابێت تەنها پاش ژیانێکی هاوبەشی کۆمەڵێک لە خەڵکی نەبێت، کە بتوانن بیرکردنەوە و گفتوگۆ و بۆچوونەکانی یەکتر قبووڵ بکەن، ڕێزی نەریتە جیاوازەکان بگرن ئەگەرچی هەریەکە و بگەڕێتەوە بۆ ئایینێکی جیاواز، ئەمەش ئەوپەڕی شارستانییەتە کە هەڵقوڵاوی دەروونە بەرزەکانە،
نووسینی: حەمزە محەممەد ساڵح پێشەکی دەوڵەتی تورکیا بە یەکێک لە دەوڵەتە سیکۆلارەکان دادەنرێت. واتە بنەماکانی دەستووری دەوڵەتەکە لەسەر دیموکراسی و سیکۆلار دامەزراوە، نەک ئایین. بەڵام کاتێک لە ڕوانگەی زانستی کۆمەڵناسییەوە لێکۆڵینەوە لە بوونیادی ئایینی تورکیا دەکەیت، زیاتر کۆمەڵگەیەی دینداری ئیسلامی دەبینرێت. چونکە چەندین گرووپی ئایینی دەبینرێت بە شێوەیەکی بەربڵاو چالاکییەکانی
د. عەدنان نیلوفەڕی پێشەكی ڕۆژهه‌ڵاتی ناوەڕاست لانکی شارستانییەکان و ئایینە جیاوازەکانە و لەم نێوەندەدا جوگرافیای کوردستان یارمەتیدەرە بۆ شرۆڤەکردنی فرەچەشنەی ئایینەکان و بەتایبەتی ئایینی (ئێزدی) کە ئایینێکی دێرین و ڕەسەنی کوردییە، ئێزدییەکان خاوەنی دیرۆکێکی فراوان و جەنجاڵن، لەم بەرکوڵەدا پوختەیەک لە دیرۆک و ئایین و دابونەریتیان دەخەینە پێشچاو. باسی
د. ئومێد عوسمان ئەحمەد بابه‌تی پلورالیزمی ئایینی ( التعددية الدينية) یه‌كێكه له‌و بابه‌ته هه‌ستیارانه‌ی له ئه‌مڕۆدا مایه‌ی گرنگیپێدان و قسه‌له‌سه‌ركردنی زۆره، ئه‌مه‌ش به‌هۆی په‌یوه‌ندی توندوتۆڵ و به‌هێزی به‌چه‌مكگه‌لێكی وه‌ك ئازادی، دیموكراسی، یه‌كسانی، لێبوردن، پێكه‌وه‌ژیان و شه‌رعیه‌تی ڕای جیاوازه‌وه. به‌له‌به‌رچاوگرتنی واتای زمانه‌وانی پلورالیزم كه واتای فره‌یی و زۆری ده‌دات به‌ده‌سته‌وه(1)، هاوكات
د. فاروق عه‌بدول پێکەوەژیان، چەمکێکی فراوانە و زادە و گرێدراوی چەمکی هەمەچەشنی (التنوع) کۆمەڵگەکانە، فرە دیاردە سروشتییەکەیە و پێکەوەژیان (التعایش) بەرهەمی مرۆڤەکانە و ئەوانن بڕیار لەسەر بوون و نەبوونی ئەم چەمکە دەدەن، مرۆڤایەتی لە دێرزەمانەوە دیاردەی جیاوازی لە چەند فۆڕمێکدا بە خۆیەوە بینیوە لەوانە (ڕەگەزی، دینی، کولتووری، ئایدیۆلۆژی) زۆرجار ئەم
ئایینناسی، وەرزنامەیەكە گرنگی بە ڕەهەندە جیاوازەكانی ئایینناسی دەدات، سەنتەری لێكۆڵینەوەی ئایندەیی دەریدەكات. ژمارە (6)ی وەرزنامەی ئایینناسی ئەم بابەتانە لەخۆدەگرێت: سەروتار – به‌های پێكه‌وه‌ژیان………………………………………………………………………………د. فاروق عه‌بدول توێژینەوە – ئیسلام و پلورالیزمی ئایینی……………………………………………………………..د. ئومێد عوسمان ئەحمەد – ئێزدییەكان؛ دیرۆك، ئایین و دابونەریتیان…………………………………………………….د. عەدنان نیلوفەڕی – مەنزیل، گرووپێکى ئایینی، سیاسى و ئابوورى…………………………………………….حەمزە محەممەد
ئامادەکردنى: وەرزنامەى تورکیاناسی بریتییە لە هەڵبژاردنی سەرۆکی شارەوانی‌و ئەندامانی ئەنجومەنی شارەوانیی شارە گەورەکان‌و پارێزگاو قەزاکان، ئەم هەڵبژاردنە ٥ ساڵ جارێک لە تورکیادا دەکرێت. شارەوانییەکان وەک بەشێک لە سیستەمی ناناوەندی (لامەرکەزی) لە تورکیادا ئەژماردەکرێن، لەگەڵ ئەوەشدا هەم دەستوورو هەم تێڕوانینی پارت‌و سەرکردە سایسییەکان جەخت لە سەر سیستەمی ناوەندی لە بەڕێوەبردنی دەوڵەت‌و
Send this to a friend
English
كوردی
العربية