هەڤاڵ ئازاد محی الدین / بەشی پەروەردەی هونەر – کۆلێژی پەروەردەی بنەڕەتی – زانکۆی سلێمانی [email protected]

عەدنان ئەحمەد فەتاح /  ناوەندى کوردستان بۆ دۆکۆمێنت ولێکۆلینەوەى ئەکادیمى-زانکۆی سلێمانی [email protected]

وشە کلیلییەکان: تورکیا، هەرێمی کوردستان، سلێمانی، نەرمە هێز، هێرشە ئاسمانییەکان

https://doi.org/10.31271/jopss.10123

 

پوختە

تورکیا لە چەند دەیەی رابردوودا لە ئاستی نێودەوڵەتیی و هەرێمییدا، گرنگیی زۆری بە بەکارهێنانی نەرمە هێز (Soft Power) داوە ، بەتایبەت لە سەردەمی دەسەڵاتی داد و گەشەپێدان. تورکیا سودی لە بەشێک لە ئامراز و سەرچاوەکانی نەرمە هێز وەرگرتووە، لەوانەش جیۆپۆلەتیک، لایەنی مێژوویی، ئایینی، گەشتیاریی، بەهای سیاسیی، کەلتوری، میدیا و لایەنی مرۆیی. تورکیا لە چەند رێگەیەکەوە دەستی بە بڵاوکردنەوەی نەرمە هێزی خۆی لە هەرێمی کوردستان کرد. ئەو رێگایانەشی بەکاریهێنان بریتی بوون لە گەیاندنی هاوکاری مرۆیی، کردنەوەی خوێندنگا تورکییەکان، راکێشانی گەشتیاران، پێدانی هەلی خوێندن بە خوێندکارانی هەرێمی کوردستان، هەناردەکردنی دراما تورکییەکان و گرێبەستکردن لەگەڵ تەلەفیزیۆنە کوردییەکان، بەڵام ئەم فراوان بوونەی نەرمە هێزی تورکیا ڕوبەڕوی چەند ئاڵنگارییەکی گەورە بووەتەوە کە بریتین لە بۆردومانکردنکردنی ناوچەکانی هەرێمی کوردستان، هێرشە درۆنییەکان، گیانلەدەستدانی هاوڵاتیانی مەدەنی و هاتنە ناوەوەی سوپای تورکیا بۆ نێوخاکی هەرێمی کوردستان. هەموو ئەمانە کاریگەریی نەرێنی گەورەیان هەبووە لەسەر تێڕوانینی هاوڵاتیانی پارێزگای سلێمانی بۆ تورکیا، کە نەرمە هێزی تورکیای لە سنورەکە لاوازکردووە. ئامانجی سەرەکی توێژینەوەکە وەڵامدانەوەی ئەو پرسیارەیە ئایا تورکیا تا چەند توانیویەتی لە بەکارهێنانی نەرمە هێزی خۆی لە پارێزگای سلێمانی سەرکەوتووبێت، هاوکات هێرشە ئاسمانییەکان تاوەکو چەند کاریگەرییان هەبووە لەسەر نەرمە هێزی تورکیا. لە توێژینەوەکەدا پشت بە میتۆتەکانی مێژوویی، وەسفیی و شیکاریی بەستراوە.

 

ملخص

 تأثير الضربات الجوية على القوة الناعمة التركية في إقليم كردستان/محافظة السليمانية نموذجا

لقد

اعتمدت الدولة التركية فی العقود الماضیە على القوة الناعمة في سياساتها على الساحة الدولية وكذلك الإقليمية، وبالأخص بعد وصول حزب العدالة والتنمية إلى الحكم قد بدأت تركيا بشكل أكبر في استعمال الوسائل والطرق التي تدخل في دائرة القوة الناعمة مثل الموقع الجغرافي، والبعد التاريخي، والديني، والسياحي، والقيم السياسية، والثقافية، والإنسانية، كما استفدت في مشرعها هذا من المجال الإعلامي أيضا. قد بدأت تركيا بنشر قواها الناعمة في إقليم كردستان، وبالأخص في المحافظة السليمانية بطرق شتى منها المساعدات الإنسانية، وافتتاح المدارس التركية، وجلب السياح، وتقديم المنح الدراسية، كما استثمرت بشكل آخر في مجال المسلسلات التركية أيضا، لقد واجهت تركيا في سياستها هذا مشاكل متعددة وذلك بسبب الهجمات الجوية التي قامت بها الطائرات التركية على حدود إقليم كردستان وداخلها، فعلى إثر تلك الهجمات خلقت نظرة سلبية لدى المواطنين في محافظة السليمانية تجاه السياسات التركية الإقليمية. فالهدف من هذه الدراسة هو الإجابة على هذا السؤال الوحيد وهو: إلى أي مدى استطاعت تركيا أن تنجح في استعمال القوة الناعمة لنشر سياستها داخل محافظة السليمانية؟ فقد اعتمدنا في بحثنا هذا على المنهج التاريخي، الوصفي، التحليلي.

 

Abstract

The Impact of Air Strikes on Turkish Soft Power in the Kurdistan Region / Sulaymaniyah Province as an Example

In the last century, Turkey has made a significant effort in applying what is known as Soft Power, both internationally and regionally, especially during the ruling of The Justice and Development Party. Turkey has used certain means and resources of soft power, such as: geographical location, historical, religious, and touristic apects, political and cultural values, media and humanitarian aspect. Turkey has followed a number of ways to spread its soft power in Kurdistan region. The ways have been: delivering humanitarian support, opening Turkish schools, attracting tourists, providing further education opportunities for students from The Kurdistan region, exporting Turkish TV series and signing contracts with Kurdish TV channels. However, widening Turkey’s soft power, this policy has faced certain challenges, amongst which are the bombarding of some areas of Kurdistan region, the drone strikes, causing the death of civil people, and surpassing the borders of Kurdistan region by the Turkish army. All of these have had a negative impact on the impression of citizens of Sulaimani province about Turkey, causing Turkey’s soft power to be weak in the area. The main aim of this research is to answer the questions of: To what extent has Turkey been successful in using its soft power in Sulaimani province? To what extent have the airstrikes influenced Turkey’s soft power? The research has been conducted using the historical, descriptive, and analytical methods.

سەرچاوەکان

یەکەم/ کتێبەکان:

ا. کتێبە کوردییەکان:

١- نیکۆلۆ میکیاڤیللی، میر، وەرگێر، حسین عارف، چاپی چوارەم، چاپخانەی کەنج، ٢٠١٥.

٢- برایان ڕێدهێد، ئەندێشەی سیاسی لە ئەفلاتوونەوە بۆ ناتۆ، وەرگێر، فەرشید شەریفی، چاپی یەکەم، چاپخانەی سەردەم، سلێمانی، ٢٠١٦.

٣- کارێن أ. مینگست، ئیڤان م. ئارێگوین، بنەماکانی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان، وەرگێر، عومەر عەلی غەفوور، چاپی یەکەم، چاپخانەی تاران، بڵاوکراوەی دەزگای ڕۆشنبیری جەمال عیرفان، سلێمانی، ٢٠٢٢.

٤- ئیبراهیم خەلی ئەحمەد & خەلیل علی مراد، مێژووی ئێران و تورکیا، وەرگێڕ، بەهادین جەلال مستەفا، چاخانەی ڕۆژهەڵات، هەولێر، ٢٠١٨.

٥- عیماد الزمیری، تورکیا و خۆرهەڵاتی ناوەڕاست، وەرگێڕ، شاناز رەمزی هیرانی، چاپی یەکەم، چاپەمەنی گەنج، سلێمانی، ٢٠١٥.

ب. کتێبە عەرەبییەکان:

١- جوزیف س. ناي، القوة الناعمة وسيلة النجاح في السياسة الدولية، نقلة الى العربية، محمد توفيق البجيرمى، الطبعة العربية الاولى ، الرياض، 2007.

پ. کتێبە تورکییەکان:

1-Thomas Hobbes, LEVIATHAN, Çeviren, Semih Lim, 6. Baskı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2007.

2-BİLAL KARABULUT, Uluslararası İlişkiler Kavramlar-Teoriler-Kurumlar, Barış Kitabevi, Ankara, 2016.

3-Ali Balcı, Türkye dış politikası İlkeler, Aktörler, Uygulamalar 3. Baskı, ALFA Yayınları, Istanbul, 2018.

4-Soyalp Tamçelik, Küresel Politikada Yükselen Afrıka, Gazi Kitabevi, Ankara, 2014, s. 376.

ERDAL ŞİMŞEK, Türkiye’nin Ortadoğu Politikası, Kumsaati Yayınları, İstanbul, 2005.

5-Baskın Oran, (Editör), Türk Dış Politikası Kuruluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar (Cilt 2 . 1980-2001), İletişim Yayınları, İstanbul, 2001

ت. کتێبی ئینگلیزی

1-Hans J. Morgenthau, POLITICS among NATIONS THE STRUGGLE FOR POWER AND PEACE, ALFRED A. KNOPE Publisher, New York, 1949.

 

دووەم: ماستەرنامەکان

أ-ماستەرنامەی کوردی

هەژان هێرش، دراما تورکیە دۆبلاژکراوەکان و ڕەنگدانەوەیان لەسەر بەهای کۆمەڵایەتی کەنجان لە پارێزگای سلێمانی، زانکۆی سلێمانی بەشی ڕاگەیاندن، ٢٠٢٢، نامەی ماستەر.

ب: ماستەرنامەی تورکی

1-Tuba ÇAVUŞ, Dış Politikada Yumuşak Güç Kullanımı Türk Dış Politikası, Sakarya Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2012.

2-Gassim İbrahim, TÜRK DIŞ POLİTİKASINDA AFRİKA: TÜRKİYE-KAMERUN İLİŞKİLERİ ÖRNEĞİ, FATİH SULTAN MEHMET VAKIF ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI, Yüksek Lisans tezi, 2016.

3-Hikmet Mengüaslan, TÜRK DIŞ POLİTİKASINDA ROL VE ÇATIŞMA: AKP DÖNEMİ ORTADOĞU POLİTİKASI ÜZERİNE BİR İNCELEME, ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ, Yüksek Lisans Tezi, 2016.

4-Onur GÜVEN, DIŞ POLİTİKADA YUMUŞAK GÜÇ VE KAMU DİPLOMASİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ, NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VALİ ÜNİVERSİTESİ, Yüksek Lisans Tezi, 2020.

5- Gassim İbrahim, TÜRK DIŞ POLİTİKASINDA AFRİKA: TÜRKİYE-KAMERUN İLİŞKİLERİ ÖRNEĞİ, FATİH SULTAN MEHMET VAKIF ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI, Yüksek Lisans tezi, 2016.

سێیەم: گۆڤارەکان

• گۆڤارە تورکییەکان

1-Arda Görkem Yatağan, SERT GÜÇ UNSURLARININ YUMUŞAK GÜÇ ARACI OLARAK ETKİLERİ. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, Cilt 28, Sayı(2), 2018.

2-Kürşad Emrah YILDIRIM & Ali YIŞDIRIM, TÜRKİYE’NİN YUMUŞAK GÜÇ SEMBOLLERİNDEN TÜRK İŞBİRLİĞİ KOORDİNASYON AJANSI VE YURTDIŞI TÜRKLER VE AKRABA TOPLULUKLAR BAŞKANLIĞI’NA GENEL BAKIŞ. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, Cilt 33, Sayı (33), 2017.

3-Elif Merve DUMANKAYA, Uluslararası İlişkiler ve Güç Kavramı, TREND ANALİZİ, 2019, İstanbul.

4-Emirhan KAYA, Dış Politika Değişimi:AKP Dönemi Türk Dış Politikası, Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi Cilt 7, Sayı 12, 2015.

8-Abdulhaluk ÇAY, Türk kÜltürü ve Kaynakları, . (2014). Türk Kültürü ve Kaynakları. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, Cilt 1, Sayı 1, 2014.

9-Sait YILMAZ, Yumuşak Güç ve Evrimi, YIL, TURAN S TRATE J İK ARAŞ TIRMALAR MER KEZİ DERGİ S İ, Cilt 3, Sayı 12, 2011.

10-Gökhan KÖMÜR, Yumuşak Güç Unsuru Olarak Kamu Diplomasisi, İnternational Journal Of Politics and Security (IJPS), Cilt 2, Say 3, 2020.

11-Mesut doğan, Türkiye’nin jeopolitiği, Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, Cilt 5, Sayı 2, 2022.

14-Talha KÖSE, Türkiye’nin Kuzey Afrika ve Ortadoğu Bölgesindeki Gücü: Zorlayıcı Olmayan Gücün İmkân ve Sınırları, Uluslararası İlişkiler, Uluslararası İlişkiler Dergisi, Cilt 11, Sayı 41, 2014.

• گۆڤاری ئینگلیزی:

1-Fuat Keyman, Globalization, Modernity and DemocracyTurkish Foreign Policy 2009 and Beyond, Journal of International Affairs, Volume 15, Number 2, 2010.

 

چوارەم: ماڵپەڕە ئەلیکترۆنییەکان

1- Meliha Benli Altunisik, 26,12,2022, Uluslararası İlişkilerde Türkiye’nin Yumuşak Gücü, https://www.uikpanorama.com/blog/2022/12/26/mba/, Erişim Tarihi, 22,12,2023.

2- İbrahim Kalın, Kamu Diplomasisi için mola, Sabah Sitesi, 27 Mart 2010, https://l24.im/D0vNEi, Erişim Tarihi,،23\12\2023.

3- ئەو وڵاتانەی کە عوسمانییەکان دەستیان بەسەردا گرتووە، https://l24.im/aiPlTp0ڕێکەوتی سەردان، ٢٢\١٢\٢٠٢٣،

4- Ömer Faruk Doğan, 13,9,2024, Türkiye’nin BRICS’e üyelik başvurusu nasıl değerlendirilmeli?, Anadolu Ajansı Sitesi, https://l24.im/N7IUyzY , Erişim Tarihi, 2,10,2024.

5- Sema Kalaycıoğlu, Türkiye’nin Yumuşak ve Sertleşen Gücü, Türk Asya Stratijik Araştırma Merkezi, Yayın Tarihi, 2011, https://l24.im/p5Co9S2 ,Erişim Tarihi, 22,12,2023.

6- Avrupa Birliği Komisyonu, Avrupa Parlamentosuna, Konseye, Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesine ve Bölgeler Komitesine Sunulan Komisyon Bilgilendirmesi Brüksel , Yayin Tarihi, 8. 11. 2023, https://l24.im/uN8O0Pj ,Erişim Tarihi, 5,2,2024,

7- TİKA Sitesi, ٤\١\٢٠٢٤، https://l24.im/Dn43x , Erişim Tarihi, 4,1,2024.

8- Kizilay Sitesi, https://l24.im/lr4Vn9 , Erişim Tarihi, 5,1,2024.

9- Yunus emre Sitesi, https://l24.im/ovqip , Erişim Tarihi, 5,1,2024.

10- Afad Sitesi, https://l24.im/SYe2v0, Erişim Tarihi, 5,1,2024.

11- Ytb Sitesi, https://l24.im/0vjQRH , Erişim Tarihi, 5,1,2024.

12- TİKA Sitesi, TİKA’nın Kuzey Irak’ta İnsani Yardım Faaliyetleri Devam Ediyor, Yayın Tarihi, 1\10\2014, https://l24.im/PLKCY,Erişim Tarihi, 4,1,2024. ve TRT Haber Sitesi, TİKA aracılığıyla Irak’ın tüm kesimlerine yardım götürüldü, Yayin Tarihi, 12\4\2018, https://l24.im/cYnJ , Erişim Tarihi, 4,1,2024.

13- Yunus Keleş, Türk Kızılayı’ndan Süleymaniye’deki depremzedelere yardım, Anadol Ajansı Sitesi, 17\11\2017, https://l24.im/hwZ,Erişim Tarihi, 15,5,2024.

14- TRT Haber Sitesi, Kızılay’ın Irak’taki Faaliyetleri Sürüyor, Yayın Tarihi, 21\5\2015, https://l24.im/PmWcY ,Erişim Tarihi, 15,5,2024.

15- Kızılay Sitesi, Türk Kızılayı Irak’ta İkinci Ofisi Açtı, Yayın Tarihi, 26\10\2015, https://l24.im/74Rfg, Erişim Tarihi, 15,5,2024.

16- AGE Sitesi, https://shorturl.at/xjKuw , Erişim Tarihi, 5,6,2024.

17- BBC NEWS TÜRKÇE Sitesi, Türkiye’den Süleymaniye’ye ve Erbil’e bütün uçuşlar iptal edildi, https://shorturl.at/TwIjm , Erişim Tarihi, 25,6,2024.

18- Türkiye Dış İşleri Bakanlığı Sitesi, 6 Nisan 2023, https://shorturl.at/0gWa7 , Erişim Tarihi, 5,8,2024.

19- Anadolu Ajansı Sitesi, https://l24.im/1xA2abN, Erişim tarihi, 26,9,2024. Ve Sertaç Akson, 3,3,2020, Türkiye’nin Gökyüzündeki Başarı İmzası; Yerli İHA ve SİHA’lar, TRT haber sitesi, https://l24.im/isvEL, Erişim Tarihi, 26,9,2024.

20- TÜRK HAVA KURUMU Sitesi, https://tls.tc/46lt0 , Erişim Tarihi, 26,9,2024.

21- NTV sitesi, https://tls.tc/h0Jv3 , erişim Tarihi, 2,10,2024.

22- Türkiye Dış İşleri Bakanlığı Sitesi, https://tls.tc/lmT3U , Erişim Tarihhi, 2,10,2024.

• سایتی دەنگی ئەمریکا، https://tls.tc/9DuHF ٢\١٠\٢٠٢٤،بەرواری سەردان،
• ڕاپۆرتی تیمی کوردستانی عێراقی ڕێكخراوی سی پی تی قوربانییانی مەدەنی ئۆپراسیۆنە سەربازییەکانی دەوڵەتی تورکیا و ئێران لە باکوری ،عێراق کانوونی دووەمی ١٩٩١- حوزەیرانی ئابی ٢٠٢٤ Kurdish+-+Civilian+Casualty+Report+-+No+names+-+compressed.pdf بەرواری سەردان ٢\١٠\٢٠٢٤.،
• سایتی وێستگە نیوز، https://tls.tc/13P8N ، بەرواری سەردان، ٢\١٠\٢٠٢٤.،
• سایتی قەڵەم ، https://tls.tc/E5zkG ، بەرواری سەردان، ٢\١٠\٢٠٢٤.،
• لاوی محمد، ١٢ ئابی ٢٠٢٣، ئاسیا سیڵ راگەیاندنێکی لە بارەی بۆردومانەکی پێنجوێن بڵاوکردەوە، سایتی خەڵک، https://tls.tc/tNZNE/بەرواری سەردان ٢\١٠\٢٠٢٤.،
• محمد عمر، ٢\٩\٢٠٢٣، بەهێرشی درۆن کەسێک گیانی لە دەستدا، سایتی ٩٦٤، https://tls.tc/se99E بەرواری سەردان ، ٢\١٠\٢٠٢٤.،
• هێمن بابان ڕەحیم، ١٤\٤\٢٠٢٤، لەماوەت گەنجێک بەهۆی بۆردومانی فڕۆکەی جەنگییەوە کوژرا، سایتی ڕوداو، https://www.rudaw.net/sorani/kurdistan/1404202412-ampبەرواری سەردان ، ٢\١٠\٢٠٢٤.،
• وریا فەتاح، ٤\٩\٢٠٢٤، سایتی ٩٦٤، لە خەلەکان درۆن ئۆتۆمبیلێکی بە ئامانجگرت و سێ کەس گیانیان لەدەستدا، https://tls.tc/uOTHa ، بەرواری سەردان ، ٢\١٠\٢٠٢٤. ،
• https://tls.tc/DcVSP ،بەرواری سەردان، ٢\١٠\٢٠٢٤ ،

پێنجەم: چاوپێکەوتن

1- چاوپێکەوتن و سەردانی کردنی توێژەران بۆ وەزارەتی خوێندنی بڵا و توێژینەوەی زانستی، ١٣\٢\٢٠٢٤.

2- چاوپێکەوتن و سەردانیکردنی توێژەران بۆ سەرۆکایەتی زانکۆی سلێمانی، ٢٠\٢\٢٠٢٤.

3- چاوپێکەوتن و سەردانیکردنی توێژەران بۆ تەلەڤیزیۆنی کوردماکس، ١٥\٥\٢٠٢٤.

4- چاوپێکەوتن و سەردانیکردنی توێژەران بۆ تەلەڤیزیۆنی ئێن ئاڕتی،٢٥\٦\٢٠٢٤.

5– چاوپێکەوتن و سەردانیکردنی توێژەران بۆ بەڕێوەبەرایەتی گشتی پەروەردەی سلێمانی، ٢٧\٢\٢٠٢٤.

6- ئەمریکی، ١٠\١٠\٢٠٢٤. (CPT) چاوپێکەوتن لەگەڵ (کامەران عوسمان)، لئەندامی تیمی کوردستانی عێراقی ڕێکخراوی.

Full Text